सांगली जिल्ह्यातील कारंदवाडी (ता. वाळवा) येथील सुरेश कबाडे यांनी एकरी शंभर टन ऊस उत्पादनाचे सातत्य अलीकडील काही वर्षांपासून ठेवले आहे. सुधारित तंत्रज्ञान, एकात्मिक व्यवस्थापनाबरोबर अभ्यास, प्रयोगशील वृत्ती व काटेकोर नियोजनाचा वस्तुपाठच त्यांनी आपल्या ऊस शेतीतून घालून दिला आहे.
पेठ- सांगली रस्त्यावर आष्ट्यापासून पाच किलोमीटर अंतरावर कारंदवाडीचे शिवार लागते. कृष्णा नदीचे पाणी, निचऱ्याची जमीन यामुळे या भागातील अनेक शेतकरी भाजीपाला, ऊस शेती करतात. यापैकीच सुरेश कबाडे एक. त्यांची वडिलोपार्जित दहा एकर शेती. सन 1984-85 पासून आपले वडील अप्पासाहेब यांना ते शेतीत मदत करू लागले. पारंपरिक व्यवस्थापनात एकरी 40 ते 50 टनांपर्यंत उत्पादन मिळायचे. शेतीची जबाबदारी घेतल्यानंतर मात्र सुरेश कबाडे यांनी सुधारित तंत्राचा वापर करीत ऊस शेतीत आमूलाग्र बदल केला. त्यांचे लागवड व्यवस्थापनातील काही नियोजन थोडक्‍यात असे.
मशागत व लागवडीचा टप्पा
- उसाचा खोडवा तुटून गेला, की रोटाव्हेटर फिरवून हरभरा घेतला जातो, तो निघाला की दोन वेळा नांगरट.
- एकरी पाच ते सहा ट्रॉली कंपोस्ट किंवा शेणखत विस्कटणे.
- 15 मेच्या दरम्यान सऱ्या सोडून धैंचा (एकरी 25 किलो बियाणे). सुमारे 50 दिवसांनी फुलोरा आला की धैंचा न उपटता सरीमध्ये दाबला जातो व वरंब्याची सरी बनवली जाते.
- सरीत एकरी दोन पोती डीएपी, दोन किलो फोरेट व आठ किलो अन्य कीटकनाशक यांचा डोस
- साडेचार फुटांची सरी व एक डोळा पद्धतीने लावण, दोन डोळ्यांतील अंतर दोन फूट.
बेणे प्रक्रिया - क्‍लोरपायरिफॉस दोन मि.लि. आणि कार्बेन्डाझिम दोन ग्रॅम प्रति लिटर पाणी
- उगवणीनंतर एक महिन्यात तुटाळी भरून घेण्यासाठी लावणीवेळीच रोपांची निर्मिती एका सरीत जादा केली जाते.
खत व्यवस्थापन थोडक्‍यात (खतांचे प्रमाण पोत्यांमध्ये, एक पोते - 50 किलो)
- उगवणीनंतर 30 ते 35 दिवसांनी - एक पोते युरिया, एक पोते अमोनिअम सल्फेट, एक पोते पोटॅश. युरियाला निंबोळी पेंडीचे कोटिंग -
- 60 दिवसांनी - दोन पोती 12-32-16, एक पोते युरिया, एक पोते अमोनिअम सल्फेट, एक पोते पोटॅश. या वेळी कुदळीने कोंबांना छोटीशी भर.
- 85 दिवसांनी प्रत्येकी दहा किलो झिंक, फेरस व गंधक, 25 किलो मॅग्नेशिअम, पाच किलो मॅंगेनिज, तीन किलो बोरॉन व सिलिकायुक्त खत यांचे मिश्रण करून चाळलेल्या शेणखतात मिसळले जाते. आठ दिवस ठेवले जाते व मातीआड करून दिले जाते.
- 110 दिवसांनी पॉवर टिलरच्या साहाय्याने रिव्हर्स भरणी. त्या वेळी दोन पोती डीएपी, दोन पोती युरिया, एक पोते पोटॅश, तसेच कॅल्शिअम, मॅग्नेशिअम, सल्फर हे घटक असलेले खत एकरी दोन बॅगा टाकून रिव्हर्स भरणी.
- 135 ते 140 दिवसांनी पॉवर टिलर रेजरच्या साहाय्याने भरणी. या वेळी प्रत्येकी एक पोते युरिया व पोटॅश.
- 165 ते 170 दिवसांनी पाचट काढून एक आड एक सरीत टाकले जाते. त्या वेळी शेवटचा डोस दोन पोती 12ः32ः16, एक पोते युरिया. कुदळीचे चर काढून हा डोस दिला जातो. तिथून दोन महिन्यांनी दुसऱ्यांदा पाचट काढणे.
सूक्ष्म अन्नद्रव्ये (प्रति लिटर डोस)
फवारणी - पहिली 30 दिवसांनी - पाच मि.लि., सोबत 19-19-19 विद्राव्य खत पाच ग्रॅम
दुसरी - साठ दिवसांनी - दहा मि.लि. सोबत 13-0-45 दहा ग्रॅम
तिसरी - 90 दिवसांनी - दहा मि.लि., सोबत 0-0-50 दहा ग्रॅम
जीवाणू खते -
ही खते देताना जमिनीत भरपूर ओल हवी. शक्‍यतो संध्याकाळी चारनंतर ते द्यावे. 35 दिवसांनी, 50 दिवसांनी, तसेच 65 व 80 दिवसांनी ते दिले जाते.
खोडवा व निडवा व्यवस्थापन
खोडवा व निडवा व्यवस्थापनाकडे काटेकोर लक्ष.
- आडसाली ऊस गेल्यानंतर पाचटाची कुट्टी, उसाचे बुडखे तासून घेणे, त्यानंतर बगला मारून घेणे.
- त्यानंतर एका बाजूला प्रत्येकी दोन पोती डीएपी व युरिया, एक पोते पोटॅश, दुसऱ्या बाजूला झिंक व फेरस दहा किलो, 25 किलो मॅग्नेशिअम, पाच किलो मॅंगेनिज, तीन किलो बोरॉन यांचा वापर.
- त्यानंतर पाणी दिले जाते. पाचट कुजण्यास सुरवात होते. दोन महिन्यांनंतर पॉवर टिलर चालवला जातो, त्या वेळी दोन पोती युरिया, एक पोते पोटॅश, त्यानंतर एका महिन्याने एक पोते डीएपी, दोन पोती युरिया, एक पोते पोटॅश मात्रा.
- पुन्हा महिन्याने दोन पोती डीएपी, दोन पोती युरिया, एक पोते पोटॅश असा शेवटचा डोस
बेणे मळा
चांगल्या बेण्यावरच 20 टक्के उत्पादन अवलंबून असते, असे कबाडेंचे मत आहे.
- स्वतःच्या शेतावरच आठ ते दहा गुंठ्यांवर बेणे मळा करतात.
- नऊ ते दहा महिने वयाचे बेणे निवडतात. जाड, लांब पेऱ्याचे व रुंद पानाचे हवे. पाच ते सहा इंच तळातील घेर, पेरे दहा इंच लांबीचे अशा पद्धतीने तयार करतात. दरवर्षी बेणे मळ्यातील चांगला ऊस निवडून निवड पद्धतीने निरोगी व चांगली रोपे वेगळी केली जातात, त्यांचा वापर होतो, त्यामुळे गवताळ वाढ कमी राहते. बेणे चांगल्या दर्जाचे मिळते.
कबाडे यांच्या ऊस शेतीची वैशिष्ट्ये :
- हिरवळीच्या खतांचा चांगला वापर
- सर्व खते मातीआड करून दिली जातात, त्यामुळे खते वाया जात नाहीत
- साडेचार फुटांवरील लागवड या वर्षीपासून सहा फुटांवर
- शेतीच्या देखभालीसाठी कायम पाच मजूर
- उसाची एकरी संख्या 40 ते 42 हजार
- कंपोस्ट खत वापरावर भर
- संपूर्ण क्षेत्राला सरी पाटाने पाणी, भविष्यात संपूर्ण ठिबकचे नियोजन
- पाचटाचा वापर
- एक डोळा पद्धतीचा वापर
- को 86032 वाणाला प्राधान्य
- मार्गदर्शन - वडील अप्पासाहेब कबाडे, पत्नी सौ. पद्मजा कबाडे, राजारामबापू साखर कारखान्याचे तत्कालीन ऊस विकास अधिकारी ए. एन. साळुंखे, संभाजीराव माने- पाटील, श्रेणिक कबाडे, रमेश हाके, दत्तात्रेय लाड
-- वसंतदादा शुगर इन्स्टिट्यूटकडून ऊसभूषण पुरस्काराने सन्मानित
- अनेक ठिकाणच्या कृषी प्रदर्शनांत उसाला प्रथम क्रमांक
- महाराष्ट्रासह तमिळनाडू, मध्य प्रदेश, गुजरात, नेपाळ आदी शेतकऱ्यांची कबाडे यांच्या शेतीला भेट
उत्पादन
- लावण उसाचे एकरी सरासरी उत्पादन 100 टन, खोडवा - एकरी 65 ते 70 टन, निडवा - 50 ते 55 टन
अलीकडील चार ते पाच वर्षांत आडसालीचे 11 एकरांत 1125 टन, 13 एकर 26 गुंठ्यांत 1480 टन,
सात एकरांत 755 टन, साडेनऊ एकरांत 1006 टन, तीन एकरांत 305 टन असे उत्पादन मिळाले आहे.
सुरेश कबाडे - 9403725999
 |
| सुरेश कबाडे - 9403725999 |
मशागत व लागवडीचा टप्पा
- उसाचा खोडवा तुटून गेला, की रोटाव्हेटर फिरवून हरभरा घेतला जातो, तो निघाला की दोन वेळा नांगरट.
- एकरी पाच ते सहा ट्रॉली कंपोस्ट किंवा शेणखत विस्कटणे.
- 15 मेच्या दरम्यान सऱ्या सोडून धैंचा (एकरी 25 किलो बियाणे). सुमारे 50 दिवसांनी फुलोरा आला की धैंचा न उपटता सरीमध्ये दाबला जातो व वरंब्याची सरी बनवली जाते.
- सरीत एकरी दोन पोती डीएपी, दोन किलो फोरेट व आठ किलो अन्य कीटकनाशक यांचा डोस
- साडेचार फुटांची सरी व एक डोळा पद्धतीने लावण, दोन डोळ्यांतील अंतर दोन फूट.
बेणे प्रक्रिया - क्‍लोरपायरिफॉस दोन मि.लि. आणि कार्बेन्डाझिम दोन ग्रॅम प्रति लिटर पाणी
- उगवणीनंतर एक महिन्यात तुटाळी भरून घेण्यासाठी लावणीवेळीच रोपांची निर्मिती एका सरीत जादा केली जाते.
- उगवणीनंतर 30 ते 35 दिवसांनी - एक पोते युरिया, एक पोते अमोनिअम सल्फेट, एक पोते पोटॅश. युरियाला निंबोळी पेंडीचे कोटिंग -
- 60 दिवसांनी - दोन पोती 12-32-16, एक पोते युरिया, एक पोते अमोनिअम सल्फेट, एक पोते पोटॅश. या वेळी कुदळीने कोंबांना छोटीशी भर.
- 85 दिवसांनी प्रत्येकी दहा किलो झिंक, फेरस व गंधक, 25 किलो मॅग्नेशिअम, पाच किलो मॅंगेनिज, तीन किलो बोरॉन व सिलिकायुक्त खत यांचे मिश्रण करून चाळलेल्या शेणखतात मिसळले जाते. आठ दिवस ठेवले जाते व मातीआड करून दिले जाते.
- 110 दिवसांनी पॉवर टिलरच्या साहाय्याने रिव्हर्स भरणी. त्या वेळी दोन पोती डीएपी, दोन पोती युरिया, एक पोते पोटॅश, तसेच कॅल्शिअम, मॅग्नेशिअम, सल्फर हे घटक असलेले खत एकरी दोन बॅगा टाकून रिव्हर्स भरणी.
- 135 ते 140 दिवसांनी पॉवर टिलर रेजरच्या साहाय्याने भरणी. या वेळी प्रत्येकी एक पोते युरिया व पोटॅश.
- 165 ते 170 दिवसांनी पाचट काढून एक आड एक सरीत टाकले जाते. त्या वेळी शेवटचा डोस दोन पोती 12ः32ः16, एक पोते युरिया. कुदळीचे चर काढून हा डोस दिला जातो. तिथून दोन महिन्यांनी दुसऱ्यांदा पाचट काढणे.
सूक्ष्म अन्नद्रव्ये (प्रति लिटर डोस)
फवारणी - पहिली 30 दिवसांनी - पाच मि.लि., सोबत 19-19-19 विद्राव्य खत पाच ग्रॅम
दुसरी - साठ दिवसांनी - दहा मि.लि. सोबत 13-0-45 दहा ग्रॅम
तिसरी - 90 दिवसांनी - दहा मि.लि., सोबत 0-0-50 दहा ग्रॅम
जीवाणू खते -
ही खते देताना जमिनीत भरपूर ओल हवी. शक्‍यतो संध्याकाळी चारनंतर ते द्यावे. 35 दिवसांनी, 50 दिवसांनी, तसेच 65 व 80 दिवसांनी ते दिले जाते.
खोडवा व निडवा व्यवस्थापन
खोडवा व निडवा व्यवस्थापनाकडे काटेकोर लक्ष.
- आडसाली ऊस गेल्यानंतर पाचटाची कुट्टी, उसाचे बुडखे तासून घेणे, त्यानंतर बगला मारून घेणे.
- त्यानंतर एका बाजूला प्रत्येकी दोन पोती डीएपी व युरिया, एक पोते पोटॅश, दुसऱ्या बाजूला झिंक व फेरस दहा किलो, 25 किलो मॅग्नेशिअम, पाच किलो मॅंगेनिज, तीन किलो बोरॉन यांचा वापर.
- त्यानंतर पाणी दिले जाते. पाचट कुजण्यास सुरवात होते. दोन महिन्यांनंतर पॉवर टिलर चालवला जातो, त्या वेळी दोन पोती युरिया, एक पोते पोटॅश, त्यानंतर एका महिन्याने एक पोते डीएपी, दोन पोती युरिया, एक पोते पोटॅश मात्रा.
- पुन्हा महिन्याने दोन पोती डीएपी, दोन पोती युरिया, एक पोते पोटॅश असा शेवटचा डोस
बेणे मळा
चांगल्या बेण्यावरच 20 टक्के उत्पादन अवलंबून असते, असे कबाडेंचे मत आहे.
- स्वतःच्या शेतावरच आठ ते दहा गुंठ्यांवर बेणे मळा करतात.
- नऊ ते दहा महिने वयाचे बेणे निवडतात. जाड, लांब पेऱ्याचे व रुंद पानाचे हवे. पाच ते सहा इंच तळातील घेर, पेरे दहा इंच लांबीचे अशा पद्धतीने तयार करतात. दरवर्षी बेणे मळ्यातील चांगला ऊस निवडून निवड पद्धतीने निरोगी व चांगली रोपे वेगळी केली जातात, त्यांचा वापर होतो, त्यामुळे गवताळ वाढ कमी राहते. बेणे चांगल्या दर्जाचे मिळते.
कबाडे यांच्या ऊस शेतीची वैशिष्ट्ये :
- हिरवळीच्या खतांचा चांगला वापर
- सर्व खते मातीआड करून दिली जातात, त्यामुळे खते वाया जात नाहीत
- साडेचार फुटांवरील लागवड या वर्षीपासून सहा फुटांवर
- शेतीच्या देखभालीसाठी कायम पाच मजूर
- उसाची एकरी संख्या 40 ते 42 हजार
- कंपोस्ट खत वापरावर भर
- संपूर्ण क्षेत्राला सरी पाटाने पाणी, भविष्यात संपूर्ण ठिबकचे नियोजन
- पाचटाचा वापर
- एक डोळा पद्धतीचा वापर
- को 86032 वाणाला प्राधान्य
- मार्गदर्शन - वडील अप्पासाहेब कबाडे, पत्नी सौ. पद्मजा कबाडे, राजारामबापू साखर कारखान्याचे तत्कालीन ऊस विकास अधिकारी ए. एन. साळुंखे, संभाजीराव माने- पाटील, श्रेणिक कबाडे, रमेश हाके, दत्तात्रेय लाड
-- वसंतदादा शुगर इन्स्टिट्यूटकडून ऊसभूषण पुरस्काराने सन्मानित
- अनेक ठिकाणच्या कृषी प्रदर्शनांत उसाला प्रथम क्रमांक
- महाराष्ट्रासह तमिळनाडू, मध्य प्रदेश, गुजरात, नेपाळ आदी शेतकऱ्यांची कबाडे यांच्या शेतीला भेट
उत्पादन
- लावण उसाचे एकरी सरासरी उत्पादन 100 टन, खोडवा - एकरी 65 ते 70 टन, निडवा - 50 ते 55 टन
अलीकडील चार ते पाच वर्षांत आडसालीचे 11 एकरांत 1125 टन, 13 एकर 26 गुंठ्यांत 1480 टन,
सात एकरांत 755 टन, साडेनऊ एकरांत 1006 टन, तीन एकरांत 305 टन असे उत्पादन मिळाले आहे.
सुरेश कबाडे - 9403725999
No comments:
Post a Comment